ارز دیجیتال (Cryptocurrency) نوع خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه‌ی علم رمزنگاری ایجاد شده است. بیشتر ارزهای دیجیتال برای بهرمندی از ویژگی‌هایی اساسی از قبیل غیرمتمرکز بودن،‌ شفافیت و تغییرناپذیری از پلتفرم بلاک چین استفاده می‌کنند.

منظور از ماهیت غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال این است که هیچ نهاد، گروه و سازمانی آن‌ها را کنترل نمی‌کند. ارزهای دیجیتال را می‌توان به صورت مستقیم و بدون دخالت هر گونه واسطه‌ای در اینترنت خرید و به شخص دیگری ارسال کرد. درواقع تمامی این‌ها به این معنی است که برای ارسال ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیاز به افتتاح حساب بانکی،‌ استفاده از خدمات بانکی یا هر سازمان واسطه‌ی دیگری نخواهد بود.

ارزهای دیجیتال مانند ارزهای فیات (دلار، ریال و…) پول‌هایی هستند که با سازوکارهای متنوع و مختلفی ایجاد و توزیع می‌شوند. فرآیند تولید یا توزیع بعضی از این ارزهای دیجیتال همانند بیت کوین با ماینینگ انجام می‌شود. تعدادی از ارزهای دیجیتال از قبل کوین‌ها را به صورت استخراج شده در شبکه قرار می‌دهند.

ارزهای دیجیتال روی فناوری دفتر کل توزیع شده ساخته شده‌اند که یکی از آن‌ها را می‌توان بلاک چین نامید. بلاک چین‌های عمومی که بیشتر ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌کنند، قابلیت مشاهده‌ی تراکنش‌ها را برای افرادی که در شبکه حضور دارند و افرادی که خارج از شبکه هستند را فراهم می‌کند.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اولین ارز دیجیتال حقیقی که ایده‌ی ساخت آن سال ۲۰۰۸ در وایت پیپر بیت کوین منتشر و اولین کوین‌های آن در سال ۲۰۰۹ استخراج شد بیت کوین بود. البته پیش از بیت کوین تلاش‌هایی مبنی برساخت ارز دیجیتال انجام شده بود.

شکل گیری ارز دیجیتال به دو دلیل اعتماد به شخص ثالث و دوبار خرج کردن، ریشه می‌گیرد. زمانی که شما از بانک‌ها برای انتقال و نگهداری پول استفاده می‌کنید یعنی به آن بانک اعتماد دارید. در واقع درحالت‌های کلی‌تر اعتماد برای پیش بردن تمامی کارها ضروری است.

مشکل دوبار خرج کردن در سیستم‌های مالی که بوسیله‌ی سرورهای مرکزی با بررسی موجودی‌ها حل شده بود، جلوی افراد را از خرج کردن دوباره‌ی مقدار مشخصی پول می‌گرفت.

مشکلات دوبار خرج کردن در سیستم‌های مالی توسط سرورهای مرکزی با بررسی‌های موجودی‌ها حل شده بود که جلوی افراد را از خرج کردن دوباره مقدار مشخصی پول می‌گرفت. این شیوه به صورت غیر متمرکز در ارز دیجیتال بیت کوین ارائه شد که تمامی افراد با بررسی تاریخ تراکنش‌ها می‌توانستند از تقلب کردن دیگران جلوگیری کنند.

بیت کوین به عنوان اولین پول دیجیتالی عرضه شد که توانست مسئله‌ی اعتماد و دوبار خرج کردن را حل نماید. بعد از بیت کوین دیگر نیاز نیست افراد برای انتقال و نگهداری پول به سازمان،‌ بانک گروه یا فرد اعتماد نمایند.

اعتماد نه تنها در نقل و انتقالات مالی بلکه در بسیاری از امور برای افراد به دردسری بزرگ تبدیل شده بود. به همین دلیل سیستم عاری از اعتمادی که ارز دیجیتال بیت کوین ارائه کرد، در دیگر فعالیت‌های انسانی نیز به کار گرفته شد.

ارزهای دیجیتال برای حل مشکلاتی از قبیل دغدغه‌های متفاوت به وجود آمد که به عنوان مثال، اتریوم خود را بستری برای توسعه‌ی برنامه‌های مختلف و اجرای قراردادهای هوشمند معرفی کرده و نگاهی خوشبینانه‌تر نسبت به بانک‌ها بر روی تجدید ساختارهای ارتباطی بین بانکی و ارائه‌ی سیستم پرداخت پرسرعت و کم هزینه تمرکز کرد.

امروزه توکن‌های بسیاری بر روی بستر ارزهای دیجیتال همانند اتریوم، ‌ایاس و ترون ساخته شده که از قدرت بلاک چین‌های اصلی برای اجرای تراکنش‌هایشان بهره‌مند می‌شوند.

ارزهای دیجیتال برای اجرای تراکنش‌های خود، از مدل‌های مختلف استفاده می‌کنند. به عنوان مثال بیت کوین از مدل اثبات کار استفاده می‌نماید که طی آن استخراج کنندگان تراکنش‌ها را تایید می‌نمایند.

مدل‌های مختلف در بلاک چین‌ها با عنون الگوریتم اجماع یا سازوکارهای جمعی شناخته می‌شوند. از این طریق می‌توان نحوه‌ی هم نظر شدن مشارکت کنندگان شبکه را در مورد تایید شدن یا نشدن یک شبکه را تعیین می‌کنند.

تراکنش‌های ارزهای دیجیتال به صورت همتا به همتا خواهند بود که بر اساس مدل استفاده شده نیاز به واسطه‌ها را از بین می‌برد.

مسئولیت نظارت بر شبکه‌ی ارزهای دیجیتال و تامین امنیت آن توسط نودها انجام می‌شود. نودها در شبکه‌های متفاوت به روش‌های مختلفی انتخاب می‌شوند. به عنوان مثال، در ارز دیجیتال بیت کوین استخراج کنندگان هستند که مسئولیت این کار را برعهده دارند. در ترو ن و ایان درباره‌ی انتخاب نودها رای ‌گیری می‌شود، ‌در شبکه‌های اثبات سهام هرکسی که بخشی از سکه‌های خود را در شبکه‌ به صورت سهام ارائه کند می‌تواند در مورد تراکنش‌ها تصمیم بگیرد.

تفاوت های ارز دیجیالی با پول معمولی چیست؟

بعضی از ویژگی‌های منحصر به فرد سبب ابجاد تمایز بین ارزهای دیجیتال و پول‌های فیات شده است. تمامی این ویژگی‌ها در همه‌ی ارزهای دیجتال وجود ندارند به همین دلیل می‌توان استثنائاتی مشاهده نمود.

اولین و مهم‌ترین ویژگی‌ ارزهای دیجیتال غیرقابل بازگشت بودن تراکنش‌ها است. اگر انتقال ارز دیجیتالی را انجام دهید و تراکنش شما تایید شود دیگر قادر نخواهید بود آن را بازگردانید. بازگشت تراکنش‌ها تنها زمانی ممکن است که گیرنده مایل باشد. اما طبیعتا این شیوه در بانک‌ها متفاوت است به این صورت که اگر اشتباها پولی را به حساب شخص اشتباه واریز کرده باشید می‌توانید با پیگیری قانونی پول خود را پس بگیرید. اگر ارز دیجیتال را اشتباها به آدرس دیگری بفرستید باید قید ارز خود را بزنید.

دومین ویژگی ارز دیجیتال ناشناس یا نیمه ناشناس بودن است، آدرس کیف پول‌ها نقش شماره کارت یا شماره حساب را در حساب‌های بانکی ایفا می‌کند. آدرس کیف پول‌ها به هیچ وجه شامل اطلاعات هویتی شما نخواهد شد. آدرس کیف پول‌های ارز دیجیتال از رشته عبارت‌های حروفی و اعدد تشکیل شده‌‌اند را تنها با بررسی تاریخ تراکنش ها و تحلیل‌های عمیق می‌توان با هویت افراد پیوند زد. بعضی ارزهای دیجیتال پیگیر گریز و حریم خصوصی محور همانند ارزهای دیجیتال مونرو، زیکش،‌ گرین و … به صورتی طراحی شده‌اند که شناسایی هویت را به شدت سخت و تقریبا غیر ممکن می‌کنند.

ویژگی سوم ارزهای دیجیتال جهانی بودن آن‌ها است. ممکن است ارسال پول به اقصی نقاط دنیا چند روز کاری زمان ببرد اما با ارزهای دیجیتال تنها در چند دقیقه می‌توان انتقال پول به هرجایی از دنیا را انجام داد. ارزهای دیجیتال محدودیت مرزی ندارند به این صورت که می‌توان آن‌ها را به دورترین نقاط نسبت به مکان فرستند و گیرنده انتقال داد.

ویژگی چهارم امنیت ارزهای دیجیتال است. امنیت در ارزهای دیجیتال در مبادلات درون شبکه‌ای به وسیله‌ی قدرت هش به اشتراک گذاشته شده توسط افراد تامین می‌شود. سیستم رمزنگاری ارزهای دیجیتال دارای کلید عمومی و کلید خصوصی این امکان را به اشخاص می‌دهد تا خود کنترل پول‌های دیجیتال‌شان را به عهده گیرند تا شخص دیگری نتواند به آن‌ها دسترسی پیدا نماید.

ویژگی پنجم که ارزهای دیجیتال را با پول‌های فیات متمایز کرده، موضوع انحصاری نبودن آن‌ها است. برای این که بتوان از شبکه‌های ارزهای دیجیتال متفاوت مانند بیت کوین،‌اتریوم، لایت کوین و … استفاده کرد نیازی به اجازه از شخص،‌ گروه یا ‌سازمان نخواهد بود. افراد می‌توانند کل تاریخچه‌ی تراکنش‌‌ها را دانلود کرده و خودشان بدون نیاز به اجازه به ارسال یا دریافت ارزهای دیجیتال اقدام نمایند.

چند نوع ارز دیجیتال داریم؟

ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین را می‌توان به دو دسته‌ی آلت کوین‌ ها و توکن ‌ها تقسیم کرد. آلت کوین یا کوین‌ها بلاک چین‌های مخصوص به خود را دارند. بعضی از کوین‌ها از کدهای اولیه‌ی بیت کوین ساخته شده‌اند که به اصطلاح به آن ها فورکی از بیت کوین می‌گویند. تمامی این کوین‌ها با اعمال اصلاحاتی در متغیرها مانند تعداد کوین‌ها، ‌الگوریتم استخراج، ‌زمان ایجاد بلاک‌ها و … از بیت کوین بوجود آمدند.

بعضی دیگر از ارزهای دیجیتال مانند اتریوم، ‌ریپل و ویوز شبکه‌ی خود را بدون استفاده از کدهای ارز دیجیتال بیت کوین ساخته‌اند. بلاک چین ‌ها غالبا برای هدف‌های بیشتر و بالاتری به جز پول دیجیتال ساخته‌ شده‌اند.

توکن‌ها دسته‌ی دیگری از ارزهای دیجیتال هستند که بر بستر پلتفرمی مانند اتریوم،‌ ویوز و ایاس ساخته شده‌اند. این ارزهای دیجیتال بلاک چین جداگانه‌ای ندارند و برای اجرای تراکنش‌های خود از قدرت بلاک چین اصلی کمک می‌گیرند.

توکن‌ها در همان عرضه اولیه کوین یا ICOها به دلیل تامین سرمایه جمعی به سرمایه‌گذاران اعطا شد. توکن‌ها نیز کاربردهای خاص خود را دارند که نمی‌توان آن‌ها را به چشم ارز دید. توکن‌ها دارای دو دسته توکن‌های اوراق بهادار و توکن‌های کاربردی تقسیم می‌شوند.

ارزهای دیجیتال محبوب و معروف کدامند؟

در ادامه به معرفی ارزهای دیجیتالی که بین علاقمندان معروف و محبوب شده‌اند اشاره خواهیم نمود.

ارز دیجیتال بیت کوین

بیت کوین در سال ۲۰۰۹ معرفی شد و اولین نوع از ارزهای دیجیتال بود. ارز دیجیتال نوعی پول دیجیتال است که غیرمتمرکز است و برای پرداخت نیاز به بانک و سازمان‌های دولتی ندارد.

تکنولوژی بیت کوین هر پرداختی را به صورت نفر به نفر انجام می‌دهد و نقش نفر سوم در مبادله را حذف می نماید. در این روش تمامی اطلاعات شما فقط بین فرستنده و دریافت کننده محفوظ باقی می‌ماند. این ارزها توسط کد ساخته می‌شوند ولی ارز‌های فیات مانند طلا و دلار تحت کنترل دولت هستند. برای مثال دلار تحت کنترل کشورآمریکا و ین تحت کنترل کشور ژاپن است.

ارز دیجیتال اتریوم

اتریوم دارای سیستم غیرمتمرکز است، به این معنی که اتریوم توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شود. تعداد زیادی از سرویس‌های آنلاین، مشاغل و تشکیلات توسط نهادی متمرکز کنترل می‌شوند. اگرچه تاریخ بارها ثابت کرده که این روند نقطه ضعف‌های زیادی دارد، به دلیل اعتماد نداشتن طرفین قرارداد به یکدیگر، صد‌ها سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رویکرد متمرکز یعنی کنترل آن توسط یک فرد انجام می‌گیرد که همین نقطه ضعف بزرگی است. این موضوع اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های آنلاینی که روی سیستم هستند را نسبت به حمله‌ی هکر‌ها و قعطی برق آسیب‌پذیر می‌کند. علاوه بر این اکثر شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های آنلاینِ دیگر لازم دارند که کاربران اطلاعات شخصی خود را وارد کنند که در سرور ذخیره خواهد شد. این اطلاعات می‌تواند به راحتی توسط کارکنان شرکت یا هکرها دزدیده شوند.

ارز دیجیتال ریپل

یک شرکت خصوصی صاحب ارز دیجیتال ریپل است. ریپل با نام «ایکس آر پی» (XRP) نیز شناخته می‌شود. از نظر فنی این ارز دیجیتال را ریپل شناخته می‌شود اما نام توکن‌های آن XRP است. بعضی از بانک‌ها برای پرداخت‌های بین مرزی از ریپل استفاده می‌کنند. در این ارز دیجیتال به جای استفاده از توکن XRP تنها سند بدیهی دیجیتالی ارسال شده و تصفیه حساب بعدا با پول فیات انجام می‌شود.

ارز دیجیتال لایت کوین

لایت کوین قبلا یکی از زیرشاخه‌های بیت کوین بوده است. این ارز دیجیتال الگوریتم‌های اثبات کار متفاوتی دارد که این الگوریتم‌ها روی حافظه حساس‌تر هستند. در بیت کوین الگوریتم‌ها روی قدرت پردازش تمرکز بیشتری دارد. شبکه‌ی ارز دیجیتال لایت کوین در تلاش است تا یک بلاک را چهار برابر سریع‌تر از بیت کوین انجام دهد، اما اساس بیت کوین به گونه‌ای است که سرعت تایید ماملات را افزایش می‌دهد.

ارز دیجیتال بیت کوین کش

بیت کوین کش یکی از فورک‌های معروف بیت کوین است که با تغییر بر روی اندازه‌ی بلاک‌ها در سال ۲۰۱۷ به معرفی عموم درآمد. در سال ۲۰۱۸ بیت کوین کش به دو زنجیره‌ی ABC و SV تقسیم شد. بعد از این کار زنجیره‌ی ABC با نام بیت کوین کش به فعالیت خود ادامه داد.

چرا ارز های دیجیتال پدید آمدند؟

بلاگر معروف حوزه‌ی فناوری «جوناس بوستوئن» (Jonas Bostoen) در مقاله‌ی اخیر خود روند تاریخی پول را تا دیجیتالی شدن آن را مرور کرده و به زبان ساده توضیح داده است. در این مقاله در رابطه با این موضوع که چرا ما ارز دیجیتال خریداری می‌کنیم و چرا به ارز دیجیتال نیاز داریم؟ چرا بر این باور هستیم که خرید ارزهای دیجیتال یک سرمایه‌گذاری خوب است؟ پرداخته شده است.

هرچیزی که قابلیت مبادله شدن با خدمات و کالا را داشته و به عنوان معیاری برای ارزش‌گذاری آن‌ها مورد استفاده قرار بگیرد را پول می‌نامند.

حدودا هفت هزار سال پیش یا پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح مبادله‌ی کالا به کالا یا پایاپای رواج داشت. مبادله‌ی کالا به کالا مانند معامله کردن است به این صورت که افراد کالا یا خدمات خود را با کالاها و خدمات دیگر که به آن‌ها نیاز دارند، مبادله می‌نمایند. به عنوان مثال، اگر یک مزرعه‌دار ذرت به گوشت نیاز داشته باشد برای دریافت گوشت ذرت‌های خود را پیشنهاد می‌دهد. در این نوع معامله مشکل اساسی بر سر مقدار ذرت یا گوشت است، زیرا هیچ قیمت یا نرخ مبادله‌ی شخصی تعیین نشده است. مشکلی دیگر عدم تمایل طرفین برای مبادله کالا یا خدمات خود با کالای دیگر است. به عنوان مثال، اگر پروش دهنده گوشت به ذرت طرف دیگر مبادله‌گر نیاز نداشته باشد، پرورش دهنده‌ی ذرت به گوشت مورد نیازش نخواهد رسید.

به همین دلیل ما به چیزی نیاز داریم که ارزش ها را در خود جای دهد که پرورش دهنده گوشت برای به دست آوردن آن اشتیاق داشته باشد. در بسیاری از فرهنگ‌ها در اقصی نقاط جهان شروع به استفاده از ابزاری به نام «پول» کردند. پول در واقع کالایی فیزیکی است که ارزشی کاربردی دارند که از آن‌ها به عنوان واسطه‌ی تبادل استفاده می‌شود. به عنوان مثال به بذر، تنباکو یا نمک فکر کنید کشاورزان توافق نموده‌اند که به جای استفاده از مبادله‌ی کالا به کالا،‌ پول فیزیکی را برای اجناس مورد نیاز خود استفاده کرده و در طرف مقابل قضیه نیز شخص می‌توانست با پول فیزیکی به کالایی که نیاز دارد دست پیدا کند. به همین ترتیب مشکل تمایل نداشتن خریدار به دریافت کالای پیشنهاد شده (مانند ذرت) از سوی خریدار برطرف شد. استفاده از پول فیزیکی یا کالایی فاسد شدنی بودند و فروشنده یا خریدار را در ذخیره‌ سازی آن ها دچار مشکل می‌کردند. علاوه بر این موضوع این پول‌ها ارزش خود را نیز به خوبی حفظ نمی‌کردند. از طرفی دیگر نیز مطابقت دادن ارزش کالاها و خدمات مختلف با پول کالایی نیز بسیار دشوار بود.

هنگامی که جوامع مختلف با این چالش‌ها روبه رو شدند، شی‌های فلزی برای اولین بار به عنوان پول مورد استفاده قرار گرفتند. فلزها از ویژگی‌های مثبتی مثل قابلیت حمل آسان، دوام بالا،‌ تقسیم‌پذری راحت مورد استفاده قرار گرفتند. به دلیل این که تعیین ارزش یک قطعه از فلز مثل طلای ناخالص سخت بود. ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، ‌لیدی‌ها اقدام به ساخت سکه‌های استاندرد کردند. پس از این موضوع بود که سایر جوامع دیگر اقدام به ساخت سکه‌های استاندارد نمودند. با این اتفاق و با مشخص شدن ارزش هر سکه، به راحتی می‌شد ارزش کالاها و خدمات دیگر با یکدیگر قیاس کرد.

ارزش سکه‌های تولید شده در ابتدا بسیار بالا بود،‌ برای ضرب سکه‌ها اغلب از فلزات گران‌بها مانند طلا یا نقره استفاده می‌شد. طی زمان؛ دیگر جوامع ‍شروع به ضرب سکه‌ها با فلزات ارزان قیمت کردند. این سکه‌ها به اندازه‌ی سکه‌های طلا و نقره ارزش نداشتند اما طبق عددی که روی سکه نوشته می‌شد ارزشمند بودند.

چین در قرن یازدهم با معرفی پول کاغذی توسعه‌ی ارزی جدیدی را به بازار معرفی کرد. مقایسه‌ی ارزش کالاها و خدمات با ارز موجود بازهم ساده‌تر شده بود. کاغذی که به خود هیچ ارزشی نداشت  اما به عنوان معرف یک ارزش مشخص شده بود. لازم به ذکر است تکامل سیر پول در همه‌ جای جهان یکسان نبود و اروپایی‌ها تا قرن ۱۶ از پول‌های سکه‌ای استفاده می‌کردند.

پشتوانه‌ی پول نماینده‌ی طلاهای موجود در بانک‌ها بود که دولت‌ها با وعده‌ی این که مردم می‌توانند با پول خود طلا یا نقره خریداری کنند را اعلام کردند.

در دنیای امروزی ارزها دیگر پشتوانه‌ی طلا ندارند. در سال ۱۹۷۱ رئیس جمهور وقت آمریکا دلار آمریکا را از طلا جدا کرد،‌ به زودی در سراسر دنیا نیز دولت کشورها این استراتژی را دنبال کردند. امروزه ارزش یک ارز فیات رایج به تقاضای مردم و عرضه‌ی دولت بستگی دارد. پول امروزه یک توافق اجتماعی است که هیچ پشتوانه‌ای از کالا یا اشیا ندارد و ارزش آن را دولت مشخص می‌کند.

دیجیتالی شدن ارزها چگونه است؟

نرم‌افزارها در حال تسخیر جهان هستند که این موضوع شامل پول‌ هم می‌شود. در دنیای مدرن امروز بیشتر تراکنش‌های مالی به صورت دیجیتالی اتفاق می‌افتند. سال ۲۰۱۹ با تجارت الکترونیک ۳.۵۳ تریلیون دلار رکورد سال‌های پیش را شکست. مشکلی که در خصوص پرداخت‌های دیجیتالی وجود دارد نظارت سازمان‌های واسطه‌ای برای تمامی پرداخت‌ها است. این موضوع به این معنی است که سازمان‌های واسطه‌ای توانایی مشاهده‌ی فعالیت‌های مالی، ‌جلوگیری، به تعویق انداختن و معکوس کردن آن‌ها را در اختیار دارد. حتی ممکن است در بدترین شرایط ممکن است سازمان وجوه شما را مصادره نماید. این بزرگ‌ترین مشکل تمرکز پول محسوب می‌شود.

یکی از مشکل‌های پول نقد فیزیکی این است که برای استفاده از این پول‌ها حتما باید در همان کشوری که پول در آن رایج است زندگی کنید. برخی از افراد جامعه‌های مختلف نیاز به پول‌ الکترونیکی همتا به همتا را به خوبی حس کردند. در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ مقاله‌ای با نام «بیت کوین،‌ یک سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا» از سوی فردی ناشناس با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto) منتشر شد.

ارزهای دیجیتال با پشتوانه ی طلا کدام هستند؟

ارزهای دیجیتال با پشتبانه‌ی طلا نوعی ارز دیجیتال استیبل یا ثابت (Stablecoin) محسوب می‌شوند. اما برخلاف «تتر» (Tether) و دیگر کوین‌ها که دارای پشتوانه‌ی دلار و سایر ارزهای دیجیتال رایج هستند،َ این ارزها پشتوانه‌ی طلا دارند. صادر کنندگان توکن‌های طلا،‌ به همان مقداری که توکن ایجاد می‌کنند، در خزانه‌ی بانک‌ها و شرکت‌های امانت‌داری طلای فیزیکی و واقعی قرار می‌دهند.

مزیت این ارزهای دیجیتال این است که افراد می‌توانند بدون خریداری طلای واقعی در ابن فلز گران‌بها سرمایه گذاری نمایند. به همین منوال ریسک‌ها و مشکلات مربوط به نگهداری و خرید و فروش طلای واقعی به شدت کاهش پیدا می‌کند. به دلیل این که توکن‌ها بر روی کیف پول‌های ارز دیجیتال ذخیره می‌شوند، می‌توان به راحتی این ارزهای دیجیتال را انتقال داده و در صرافی‌های مشخص به فروش رساند.

سه توکن موجود با پشتوانه‌ی طلا در بازار ارزهای دیجیتال «تتر گلد» (Tether Gold)،‌ «پکس گلد» (PAX Gold)، «دیجیکس گلد» (DGX) که در ادامه به تحلیل هر کدام از این ارزها خواهیم پرداخت.

تتر بزرگ‌ترین استیبل کوین با پشتوانه‌ی دلار آمریکا اقدام به عرضه‌ی توکن ارز دیجیتال با پشتوانه‌ی طلا به نام تتر گلد با واحد اختصاری XAUT کرده است. هر کدام از این توکن‌ها دارای پشتوانه‌ی یک اونس تروا طلای خالص از یک شمش طلای گود دلیوری لندن (London Good Delivery) است.

تتر گلد در یک خزانه‌ی سوئیسی نگهداری می‌شود که مالکان این توکن می‌توانند شماره‌ی سریال شمش‌های طلا مختص خود را از وب سایت تتر مشاهد نمایند. تتر همچنین به سرمایه‌گذاران خود اجازه‌ی این که طلای خود را به صورت فیزیکی تحویل گرفته یا آن را با پول نقد معاوضه نمایند را به کاربران خود داده است.

توکن‌های XAUT بر روی بلاک چین‌های اتریوم و ترون می‌توانند جابه جا شوند. بنابراین می‌توان این توکن‌ها را بر روی کیف پول‌ رسمی ارز دیجیتال اتریوم و ترون ذخیره نمایند. همچنین امکان رهگیری تراکنش‌ها را از طریق سایت‌های تراکنش یاب مانند Etherscan.io وجود دارد.

صرافی بیتفینکس اولین صرافی تترگلد است اما قرار است صرافی بزرگ بایننس نیز عرضه‌ی ارزهای دیجیتال با پشتوانه‌ی طلا را شروع کند.

پکس گلد (PAX Gold)

عرضه کننده‌ی توکن‌های PAXG شرکت نکسوس است که یکی از شرکت‌های  برتراست. این شرکت واقع در ایالت نیویورک است. هر کدام از توکن‌های پکس گلد دارای پشتوانه‌ی یک اونس تروا طلای خالص از یک شمش طلای ۴۴۰ اونسی گود دلیوری لندن است که در خزانه‌های شرکت برینکز (Brink’s) نگهداری می‌شوند.

با توجه به این موضوع که پشتوانه‌ی طلای توکن‌ها در اختیار شرکت پکسوس قرار دارد،‌ مالکیت کامل آن متعلق به مالکان این توکن‌ها است.

شرکت پکسوس بر پایه‌ی قوانین آمریکا ملزم به پشتیبانی از توکن‌های صندوق ذخیره‌ی اجباری شده‌اند. خالقان پکس گلد این توکن را به صورت 20 – ERC روی بلاک چین اتریوم منتشر کردند. به همین دلیل است که می توان آن‌ها را روی کیف پول‌های معتبر اتریوم ذخیره کرد. این توکن‌ها در سراسر جهان قابل معامله بوده و می‌توان آن‌ها را با طلای واقعی معاوضه نمود.

ارزش و حجم توکن‌های پکس جی حدود ۳۲ میلیون دلار است.

دیجیکس گلد (DGX)

هر کدام از توکن‌های دیجکس گلد که توسط شرکت سنگاپوری دیجکس گلوبال (DigixGlobal) ارائه می‌شوند،‌ با یک گرم طلای ذخیار سنگاپور و کانادا پشتیبانی می‌شوند. اتحادیه‌ی شمش طلا این خزانه‌ها را کاملا بیمه کرده و اعتبار آن‌ها را تایید می‌نماید.

توکن‌های دیجکس گلد که نماینده‌ی دیجیتالی شده‌ی طلای واقعی هستند شمش‌های طلا را قابل تقسیم،‌ معاوضه و قابل حمل و نقل می‌کنند. خالقان توکن دیجکس گلد این فراین را طوری طراحی کرده‌اند که افراد بتوانند به شکل دیجیتالی به طلا دسترسی پیدا کنند.

مقدار کارمزد تبادل توکن‌‌ها با طلای فیزیکی یک درصد است که در این شرکت کارمزد دموراژ را که همان هزینه‌ی ذخیره‌ و حفاظت از طلاست برای خود برمی‌دارد. ارزش بازار‌‌ توکن‌های دیجیکس بسیار کم بوده و حجم آن حدود ۶ میلیون دلار است.

ارز دیجیتال نفر به نفرِ بیت کوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ ساخته شد که عصر جدیدی در ارز دیجیتال به شما می‌رود. درحالی که مقامات مالیاتی و دستگاه‌های اجرایی هنوز مشغول به کار هستند و قدرت زیادی در دست دارند، این سوال به ذهن هرکسی خواهد رسید که بیت کوین باید قانونی باشد یا غیرقانونی؟ جواب این سوال در هر کشوری متفاوت است.

بیت کوین توسط هیچ بانکی ساخته، تایید و تنظیم نشده است. بلکه توسط فرآیندی کامپیوتری به نام ماینینگ ساخته می‌شود. چون بیت کوین به هیچ دولتی وابسته نیست، سیستم آن نفر به نفر است و هیچ حضور فیزیکی‌ای ندارد. به همین دلیل راه بدون هزینه و خوبی برای جا به جا کردن پول خارج از مرزهاست. همچنین به کاربران اجازه می‌دهد، به طور ناشناس کار خود را انجام دهند.

کاربران می‌توانند کالا و سرویس‌های مورد نظرشان را به صورت مستقیم از فروشگاه‌های آنلاین خریداری کنند و بیت کوین لازم را از دستگاه خودپرداز مخصوص بگیرند تا هزینه‌ی خریدشان را بپردازند.

با این که بیت کوین سیستم ارزیِ مجازی اما مطمئن به نظر می‌رسد، هنوز قوانین بین المللی آن را تایید نکرده‌اند.

کشورهای موافق بیت کوین کدام هستند؟

می‌توان معاملات را در هر زمانی و هرکجای دنیا، از طریق سیستم بیت کوین به صورت ناشناس انجام داد و همین موضوع باعث جذب شدن خلاف کاران و سازمان‌های تروریستی می‌شود. آن‌ها ممکن است از طریق این سیستم به طور ناشناس، برای خرید و فروش مواد مخدر و اسلحه استفاده کنند.

اکثر کشور‌های جهان هنوز بیت کوین را به طور رسمی قانونی نکرده‌اند. بعضی از کشورها استفاده از بیت کوین را منوط به بعضی شرط و شروط آزاده کرده‌اند. با این حال در هیچ کجای دنیا بیت کوین هنوز جای پول رایج کشور را نگرفته است.

ایالت متحده‌ی آمریکا

ایالت متحده موضع نسبتا مثبتی در برابر استفاده از بیت کوین دارد با این وجود برخی از مسئولین هنوز بابت استفاده از بیت کوین در راه‌های غیرقانونی شک و شبهه‌هایی دارند. تجارت‌های بزرگی مانند «شبکه‌ی دیش» (DISH network)، فروشگاه مایکروسافت، فروشگاه‌های زنجیره‌ای «ساندویچ ساب وی» (sandwich retailer Subway) و «اوراستاک» (Overstock.com) هزینه‌‌های خود را از طریق بیت کوین می‌پذیرند. از طرفی بیت کوین هش را به بسیاری از مراکز تجارت در آمریکا باز کرده که نشان دهنده‌ی قدرت روز افزون بیت کوین در این کشور است.

شبکه‌ی وزارت خزانه داری و جرایم مالیِ آمریکا از سال 2013 راهنمایی برای استفاده از بیت کوین تنظیم کرده است. این وزارت خانه بیت کوین را ارز نمی‌داند بلکه می‌گوید بیت کوین نوعی سرویس پولی است و آن را فعالیتی بانکی محرمانه می‌داند. در نتیجه تمام تبادلات و پرداخت‌ها باید گزارش، ثبت و ضبط شوند.

کانادا

این کشور مانند آمریکا نظر مثبتی نسبت به ارز دیجیتال و بیت کوین دارد ولی این قول را به مردم داده است که از این راه پول‌شویی صورت نخواهد گرفت. آژانس درآمدی کانادا (CRA)‌ بیت کوین را نوعی کالا می‌داند. به این معنا که تراکنشِ بیت کوین به شکل مبادلات تعویضی دیده شده و درآمد آن به عنوان سود تجاری حساب می‌شود. اگر مالک بیت کوین با خرید و فروش آن تجارت کند باید مالیات بدهد اما کسی که فقط به قصد سرمایه گذاری بیت کوین بخرد، نیازی به پرداختن مالیات ندارد.

کانادا معاملات بیت کوین را سرویسی برای تجارت پول می‌داند. همین باعث می‌شود که امکان پولشویی وجود نداشته باشد. مبادلات بیت کوین باید توسط «تراکنش‌های مالی» (Financial Transactions) و «مرکز تحلیل گزارشات کانادا» (Reports Analysis Centre of Canada) ثبت شده و هرگونه تراکنش مشکوکی گزارش خواهد شد. به علاوه‌ی این که بانک‌های اصلی کانادا اجازه نمی‌دهند که با کردیت و دبیت کارت‌های آن‌ها بیت کوین جا به جا کرد.

استرالیا

مثل کانادا، استرالیا هم بیت کوین را پول رایج یا حتی پول خارجی نمی‌داند. دفتر مالیاتی استرالیا (Australian Taxation Office) بیت کوین را به عنوان دارایی برای اهداف مالیاتی، با سود سرمایه حساب می‌کند.

اتحادیه‌ی اروپا

۲۲ اکتبر سال ۲۰۱۵ دیوان دادگستری اروپا (ECJ) اعلام کرد که خرید و فروش ارز دیجیتال نوعی خدمات تلقی می‌شود و مالیات و هیچ ارزش افزوده‌ای در سرتاسر اتحادیه‌ی اروپا روی آن اضافه نخواهد شد. به علاوه‌ی این که بیت کوین در برخی کشورهای اروپایی رشد بسیار خوبی داشته است.

در فنلاند شورای مرکزی مالیات (CBT) با طبقه بندی بیت کوین به عنوان یک سرویس مالی، دارندگان بیت کوین را از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف کرده است. در کشور فنلاند بیت کوین نوعی کالا به حساب می‌آید نه یک نوع ارز. صندوق خدمات عمومی بلژیک نیز مالیاتی برای بیت کوین در نظر نگرفته است. در قبرس نیز بیت کوین تحت کنترل و محدودیت خاصی نیست. اداره مالیات در (UK) بریتانیا قصد در ساختن محیطی امن برای پیشرفت ارزهای دیجیتال دارد. در بریتانیا طبق شرایط خاصی برای بیت کوین مالیات در نظر گرفته شده است. همچنین بلغارستان نیز بیت کوین را وارد قوانین مالیاتی خودش کرده است. در آلمان استفاده از ارزهای دیجیتال، قانونی است اما مالیاتی که به آن تعلق می‌گیرد به عوامل متعددی بستگی دارد مثلا چه کسی (ماینرها، شرکت‌ها یا کاربران) از این ارز دیجیتال استفاده می‌کند.

کشور‌های مخالف ارز دیجیتال کدام هستند؟

در حالی که بسیاری از کشورها دنیا با آغوش باز از ارزهای دیجیتال استقبال کرده‌اند، هنوز کشورهایی وجود دارند که مخالف آن هستند. نوسان در قیمت و ماهیت غیرمتمرکز این ارزها به علاوه‌ی تهدید کردن سیستم‌های پولی دیگر و ایجاد بستری مناسب برای خرید و فروش مواد و اسلحه باعث شده این کشورها از ارزهای دیجیتال دوری کنند.

برخی از این کشورها به طور کل ارزهای دیجیتال را مسدود کرده و تعدادی از آن‌ها سیستم پرداخت آن‌ها را غیرقانونی اعلام کرده‌اند.

چین

بیت کوین در کشور چین ممنوع شده است. بانک‌ها و سایر موسسات مالی مانند سرویس‌های پرداخت، معاملات بیت کوین را انجام نمی‌دهند. مبادلات بیت کوین به طور کلی ممنوع شده است و هیچ ماینری حق ماین کردن ندارد.

روسیه

بیت کوین در روسیه ممنوع نشده است اما معامله‌ی آن برای خریدن وسیله و سرویس‌های مختلف غیرقانونی است.

ویتنام

کشور ویتنام سرویس پرداخت بیت کوین را ممنوع کرده و حق سرمایه‌گذاری بر آن را نمی‌دهد.

بولیویا، کلمبیا و اکوادور

ال بانکو پایتخت بولیویا استفاده از بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر را غیرقانونی کرده است. کلمبیا اجازه نمی‌دهد کسی بیت کوین خرید و فروش کرده و یا روی آن سرمایه ‌گذاری کند. در اکوادور بعد از رای اکثریت برعلیه ارزهای دیجیتال، بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال ممنوع شده‌اند.

با این که بیت کوین به سن ده سالگی خود رسیده است، هنوز بسیاری از کشورها قدرت کنترل و ممنوع کردن ارزهای دیجیتال را ندارند. ماهیت غیرمتمرکز و ناشناخته‌ی بیت کوین بسیاری از کشورها را مجبور کرده که اجازه‌ی داد و ستد ارزهای دیجیتال را به کاربران بدهند ولی برای جلوگیری از استفاده‌ی نادرست از آن، این تبادلات را تحت نظر دارند. کشورهای زیادی در جستجوی پیدا کردن راهی برای قانونی کردن ارزهای دیجیتال هستند. روی هم رفته ارز دیجیتال در هیچ کشوری به طور 100 درصد قانونی نیست و استفاده از آن در حاله‌ای از ابهام فرو رفته است.

جنبه های منفی ارزهای دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال فرصتی بی‌نظیر برای سرمایه گذاری و پیشرفت محسوب می‌شوند. با توجه به این که در همه‌ی وبسایت‌ها خوبی ارزهای دیجیتال بیان می‌شود ما در این مطلب سعی داریم جوانب منفی ارزهای دیجیتال را برای علاقمندان بیان کنیم.

خطراتی که در بازارهای ارز دیجیتال است شباهت‌های زیادی به خطرات حساب‌های بانکی آنلاین یا انجام فعالیت‌های اقتصادی با استفاده از ابزارهای مالی دارد. در این بین فناوری بلاک چین را نمی‌توان مقصر دانست، در این باره ما به پلتفرم‌هایی مناسب برای حل مشکلات نیاز داریم.

در سال ۲۰۰۸ یک شخص ناشناس که برای بسیاری از فعالان این عرصه نقش یک قهرمان را دارد،  مقاله‌ای با عنوان «بیت کوین یک سیستم الکترونیکی همتا به همتا» (Bitcoin: A Peer-to-Peer-Electronic-Cash-System) را منتشر نمود که در سال ۲۰۰۹ به شکل گیری بیت کوین منجرب شد. این شخص ناشناس مقاله را با نام ساتوشی ناکاموتو منتشر کرد که هدف از این کار وی، پنهان نگه داشتن هویت اصلی وی بوده است. مدتی پس از عرضه‌ی بیت کوین دیگر خبری از ساتوشی ناکاموتو نشد به این ترتیب این شخصیت ناشناس و اسرارآمیز به مرگ مجازی گرفتار شد.

تا به الان هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو همچنان ناشناس باقی مانده است. بسیاری از اشخاص بر این باور هستند که ساتوشی ناکاموتو به دلیل سرخوردگی از وضعیت مالی دنیا در آن زمان دست به ایجاد بیت کوین زده است. یکی از جملاتی که به درست بودن این فرضیه‌ها دامن زد جمله‌ای بود که در اولین کد بلاک بیت کوین وجود داشت، در این بلاک آمده است که:

روزنامه‌ی تایمز ۳ ژانویه‌ی سال ۲۰۰۹: صدر اعظم در آستانه‌ی دومین کمک مالی به بانک‌ها

ساتوشی ناکاموتو با این کار امیدوار بود بیت کوین بتواند الگوی جدیدی از شفافیت و اعتماد را از طریق استفاده از دفتر کل باز،‌ بیت کوین و بلاک چین به دنیا عرضه نماید، در عین حال جایگزینی نیز برای پول‌های فیات در حال افول به جهانیان پیشنهاد شود.

حدودا ۱۰ سال بعد از این تاریخ در دنیای ارزهای دیجیتال شاهد کلاهبرداری و فعالیت‌های مجرمانه‌ هستیم. شاید بیشتر اشخاص بر این باور هستند که این وضعیت در تضادی آشکار با چشم‌انداز ساتوشی ناکاموتو است  که نابسامانی‌های موجود روح ساتوشی ناکاموتورو عذاب می‌دهد.

با توجه به این موضوع که بسیاری از فعالان دنیای ارزهای دیجیتال از انگیزه‌های صادقانه برخوردار بوده و به فناوری، چشم انداز و ارزهای بلاک چین و غیر متمرکز سازی باوردارند، عده‌ی زیادی وجود دارند که نسبت به سواستفاده از این پلتفرم اقداماتی انجام می‌دهند که تعداد آن‌ها از زمان پیدایش بیت کوین تا به امروز رشد چشمگیری داشته است.

حرص و امید به دستیابی به سودهای بالا در بازار پر نوسان ارزهای دیجیتال سبب شده است که برخی افراد سودجو وارد این بازار شده و به کلاهبرداری، فریبکاری و حتی سرمایه‌گذاران ساده لوحانه روی آورند. با ما همراه باشید تا به تهدیدات موجودی که افراد ساده‌لوح و کم‌تجربه و زود باور در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد، ‌مطلع شوید.

عرضه ی اولیه ی سکه (ICO)

در سال‌های پیشین شاهد تعداد زیادی از عرضه‌ی اولین سکه (ICO) کلاهبرداری بودیم که در آن افرادی شیاد با عرضه‌ی اطلاعاتی نادرست، به جمع آوری سرمایه پرداختند. سرمایه‌گذاران زیادی با هدف کسب سود از اجرایی شدن این قبیل پروژ‌ها بخشی از ثروت و سرمایه‌ی خود را در اختیار این کلاهبرداران قرار دادند. «بیت کانکت» (Bitconnect) و «تیتانیوم» (Titanimum) از جمله‌ی این پروژه‌های کلاهبردارانه هستند. در این دو پروژه حجم زیادی پول از سرمایه‌گذارانی که امیدوار به کسب سود بالا بودند جذب شدند،‌ صاحبان این پروژه‌ها پس از اندکی با این سرمایه‌ها متواری شدند. قابل ذکر است تحقیقات قضایی برای بررسی جزئیات این دو پرونده همچنان در جریان هستند.

آدم ربایی

مدتی قبل بعضی از کارکنان شرکت «اسکای کوین» (Skycoin) مدیرعامل این شرکت را به گروگان گرفتند. ۹ نفر از این کارکنان بدون اجازه وارد منزل مدیر عامل شده به امید این که بتوانند قسمتی از سرمایه‌ی وی را سرقت کنند. آن‌ها برای رسیدن به هدف خود مدیرعامل و همسرش را مورد ضرب و شتم قرار دادند.

کلاهبرداران

تلگرام یکی از اپلیکیشن‌هایی است که محبوبیت زیادی بین فعالان حوزه‌ی ارزهای دیجیتال دارد. با توجه به این موضوع، بعضی از کاربران تلگرام از آن به خاطر ناتوانی‌ این اپلیکیشن که با هویت جعلی به کلاهبرداری می‌پردازند انتقاد کردند. ممکن است شما هم پیام‌هایی از سوی افراد ناشناس یا ادمین یک گروه معتبر مربوط به ارزهای دیجیتال را دریافت کرده باشید.

این اشخاص در ابتدا با وعده‌ی کمک و توصیه وارد ارتباط با قربانی‌های بالقوه می‌شوند که هدف نهایی آن ها سرقت ارزهای دیجیتال است. قابل ذکر است خبرهایی منتشر شده است که نشان می‌دهد برخی کاربران در قالب تیمی به این کار مشغولند و به تقسیم ارزهای دیجیتالی که از قربانیان سرقت می‌کنند‌،‌ می‌پردازند. قابل ذکر است سایر پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی نطیر توئیتر و فیس بوک با کاربرانی که با هویت جعلی به کلاهبرداری می‌‌‌پردازند،‌ مقابله می‌نمایند.

باج افزار

باج افزار مشکلی بزرگ برای کاربران و شرکت‌ها به شمار می‌رود. باج افزار یک نرم افزار مخرب است که داده‌های موجود بر روی هارد درایو شخص قربانی را رمزگذاری کرده و قفل می‌کنند. فرد قربانی بدون داشتن کلید رمزگشایی قادر به استفده از این داده‌ها نخواهد بود. باج افزارها اغلب از طریق ایمیل یا کدهای مخرب موجود در وبسایت‌های مختلف به کامپیوتر قربانی منتقل می‌شوند.

به محض این که کامپیوتر آلوده شد و داده‌های موجود در آن قفل شد، پیامی نمایش داده می‌شود که در آن به قربانی اعلام می‌شود که باید مقدار مشخصی ارز دیجیتال را به کیف پول مشخص شده واریز نمایند. همچنین اغلب مهلتی هم برای این پرداخت اعلام می‌شود. معمولا اگر پرداخت از مدت زمان مشخص شده واریز نشود،‌ مبلغ مورد نظر افزایش می‌یابد. معمولا تمامی تبهکارانی که باج افزار منتشر می‌نمایند از فرد قربانی تقاضای ارز دیجیتال می‌کنند.

با توجه به این موضوع که دنیای ارزهای دیجیتال با انبوهی از خطرات روبه‌رو است، ورود فناوری‌های جدید و نیز فرآیند‌های نوین می‌تواند از خطرات بکاهند. بلاک چین در این میان بی‌گناه است، نرم‌افزارها و پلتفرم‌هایی که براساس آن ایجاد می‌شوند مشکل ساز هستند. باید این نکته‌ی مهم را در نظر داشته باشیم که هنوز هم ارزهای دیجیتال مورد پذیرش گسترده‌ی عموم قرار نگرفته‌اند. بلاک چین با گذشت زمان می‌تواند غیرمتمرکز سازی در زمینه‌ی پول فیات را برطرف سازد و بسیاری از نگرانی‌ها را از میان بردارد. درست است که فعالیت‌های کلاهبردارانه‌ی زیادی در دنیای ارزهای دیجیتال روی می‌دهد اما دنیای بانکداری سنتی نیز از این خطرات در امان نبوده و آن‌ها نیز مشکلاتی دارند.

در واقع فعالیت‌های تبهکارانه بخشی از واقعیت های مالی به شمار می‌روند. با گذشت زمان شاهد این موضوع که بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال تحولی در زندگی ما ایجاد کرده‌ و کیفیت آن را افزایش داده‌اند خواهیم بود.

این روزها بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال به کمک فناوری بلاک چین (Blockchain) در حال تغییر دادن نظام مالی جهانی هستند. از این فناوری به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نوآوری‌های قرن ۲۱ میلادی یاد می‌شود. دلیل این موضوع تاثیرات شگرف آن بر روی اقتصاد جهان است. به گفته‌ی مهندس محمد حسینی، معامله‌گر و تحلیل‌گر بازارهای مالی، سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند به عنوان شغل دوم با درآمد اول بسیاری از افراد تبدیل شود. اما موضوعی که شاید برایتان جالب به نظر بیاید این است که تاریخچه‌ ارزهای دیجیتال و بلاک چین به مدت‌ها دور و دهه‌ی ۹۰ میلادی برمی‌گردد.

به عبارت دیگر، ایده بلاک چین، ایده چندان نو و بدیعی نیست. پیش از ظهور این ارزها، تلاش های فراوانی برای ساخت این گونه ارز انجام شده بود. یکی از مشکلات عمده این ارزها، امکان خرج مجدد بود، در حالی که یک ارز باید فقط یک بار قابل خرج کردن باشد و از جعل آن ها جلوگیری به عمل آید.

در واقع این در سال ۱۹۹۱ میلادی بود که دو نفر به نام‌های استوارت هابر (Stuart Haber) و دبلیو اسکات استورنتا (W. Scott Stornetta) ایده‌ای را مطرح کردند که امروز از آن با نام بلاک چین یاد می‌کنیم. اولین تلاش‌های این دو نفر درمورد کار روی زنجیره‌ای از بلاک‌های رمزنگاری شده بود که کسی قادر نباشد تاریخچه‌ی زمانی آن‌ها را تغییر دهد.

یک سال بعد این دو نفر سیستم خود را به گونه‌ای ارتقا دادند که از درخت‌های مرکل (Merkle) بهره ببرد. بدین ترتیب آن‌ها می‌توانستند حجم بسیار بیشتری از داده‌ها و اسناد را در داخل یک بلاک واحد جای بدهند.

مدت‌ها بعد از این دو نفر و ۱۰ سال قبل از ظهور بیت کوین، ایده‌ی ارزهای دیجیتال توسط یک مهندس کامپیوتر به نام وِی دای (Wei Dai) مطرح شد. این برنامه نویس و رمزنگار مشهور، مقاله ای در سال 1998 منتشر کرد و به توضیح بی-مانی (B-Money) پرداخت. او در این مقاله در مورد یک ارز مجازی صحبت کرده بود که می‌شد آن را به صورت ناشناس به دیگران انتقال داد.

همزمان با دای، نیک سابو (Nick Szabo)، دانشمند کامپیوتر، ایده ای تحت عنوان بیت گلد (Bit Gold) را مطرح نمود که همانند بی‌-مانی در پی بهره گیری از ارز دیجیتال غیرمتمرکز بود. این ایده در چارچوب سامانه‌های مالی مرسوم آن زمان، ایرادات و ناکارآمدی هایی داشت از جمله نیاز به فلز برای ضرب سکه و کاهش انحصارات چندجانبه ی مورد نیاز برای ایجاد معاملات در سیستم مالی سنتی. با این حال بیت گلد شباهت‌های بسیاری به بیت کوین دارد و از نظر خیلی‌ها پدر این ارز دیجیتال محبوب به شمار می‌رود. برای مثال، در سیستم بیت گلد هم کاربران می‌توانستند با حل کردن مسائل رمزنگاری با استفاده از قدرت پردازشی رایانه‌های خود، پاداش دریافت کنند. همان‌طور که می‌دانید این موضوع دقیقا مانند مفهوم استخراج ارز دیجیتال است که در بیت کوین و سایر رمز ارزها هم شاهد آن هستیم.

اما طرح سابو هم مشکل بزرگ خرج مجدد را به همراه داشت و او نتوانسته بود بدون استفاده از شخص ثالثی که نظاره‌گر درستی تراکنش‌ها باشد، این مشکل را حل کند. بدین ترتیب هیچ کدام از این ایده ها در نهایت به مرحله اجرا نرسیدند ولی با این حال تمام تلاش‌های صورت گرفته‌ی قبلی به عنوان الهام بخش ایده بیت کوین ایفای نقش نمودند.

۳۱اکتبر ۲۰۰۸ ؛ ظهور بیت کوین

مقاله ای تحت عنوان Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System توسط ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) منتشر شد که به توصیف عملکرد شبکه بلاک چین می پرداخت. ناکاموتو دو ماه قبل از انتشار این مقاله به صورت رسمی کار روی پروژه‌ی بیت کوین را آغاز کرده بود و در همین زمان بود که دامنه‌ی Bitcoin.org هم به ثبت رسید.

اما واقعا ساتوشی ناکاموتو که بود و چگونه توانست این ایده را که از مدت‌ها پیش افراد زیادی تلاش می‌کردند نمونه‌ی آن را توسعه دهند، عملیاتی کند؟ پاسخ به این سوال حتی بعد از گذشت این همه سال هم امکان پذیر نیست زیرا هویت این فرد برای همه ناشناس باقی مانده است. اینکه ناکاموتو یک شخص است یا نام یک شرکت یا گروه هم مشخص نیست و شایعات بسیاری در این زمینه وجود دارد.

۳ ژانویه ۲۰۰۹

نخستین بلاک شبکه بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو استخراج شد و فناوری بلاک چین به طور مؤثر به کار گرفته شد. این بلاک که ۵۰ بیت کوین را در خود جای داده امروزه  به عنوان بلاک آغازین (Genesis Block) شناخته می‌شود. در واقع ناکاموتو در این بلاک سرخط اول روزنامه‌ی تایمز (The Times) را تعبیه کرد تا برای همیشه نمایان‌گر پیش‌شرایط اقتصادی که منجر به تولد فناوری بیت کوین شد، باشد.

در چند ماه ابتدایی تولد بیت کوین، این ارز دیجیتال تقریبا هیچ ارزشی نداشت. ۶ ماه بعد از شروع اولین معامله‌ی بیت کوین، یعنی در اوایل سال ۲۰۱۰ میلادی، قیمت بیت کوین کمتر از ۱۴ سنت آمریکا بود. اما در آن زمان کمتر کسی آینده‌ای که برای بیت کوین رقم خورد را پیش‌بینی می‌کرد.

۲۲مه ۲۰۱۰

چند ماه بعد نخستین خرید کالا به وسیله بیت کوین ثبت شد. طی این خرید، لازلو هانیز (Laszlo Hanyecz) با 10000 بیت کوین 2 پیتزا خرید. این روز به نام “روز پیتزای بیت کوین” (Bitcoin Pizza Day) نامگذاری شده است.

مارس ۲۰۱۰

نخستین صرافی ارزهای دیجیتال با نام bitcoinmarket.com ایجاد شد، صرافی ای که اکنون دیگر وجود ندارد. صرافی Mt.Gox نیز در ژوئیه همان سال راه اندازی گردید.

سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳

بیت کوین در ماه فوریه به قیمت مهم 1 دلار دست یافت. با اینکه دوباره قیمت بیت کوین به کمتر از ۱ دلار رسید ولی بعد از انتشار مقاله‌ای در سایت مشهور فوربس (Forbes) در مورد ارزهای رمزنگاری شده، ارزش بیت کوین دوباره افزایش یافت و به حدود ۹ دلار رسید.

مدتی بعد، سایت دیگری مقاله‌ای منتشر کرد که در آن به استفاده از بیت کوین برای خریدوفروش موادمخدر در سایت‌های اینترنتی اشاره شده بود. همین موضوع باعث شد قیمت بیت کوین در کمتر از یک هفته سه برابر شده و به ۲۷ دلار برسد.

در این بازه 2 ساله، رقبایی برای بیت کوین ظاهر شدند و تا ماه مه سال 2013، 10 ارز دیجیتال از جمله لایت کوین ایجاد شدند. در این بازه‌ی زمانی قیمت بیت کوین آهسته و پیوسته در حال افزایش بود. بنیاد بیت کوین (Bitcoin Foundation) در همین زمان تاسیس شد تا توسعه و گسترش این شبکه را تسریع ببخشد. همچنین ریپل (Ripple) که امروزه یکی از چند رمز ارز برتر بازار محسوب می‌شود، در این بازه‌ی زمانی به همگان معرفی شد.

فوریه ۲۰۱۴ و فاجعه Mt.Gox

با افزایش ارزش بیت کوین، هکرها و خلافکاران به فکر نفوذ به این شبکه و سرقت افتادند. صرافی Mt.Gox در آن زمان به یکی از بزرگترین صرافی های ارزهای دیجیتال تبدیل شده بود که تا 70 درصد از معاملات بیت کوین را در اختیار داشت. اما طی یک فاجعه، این صرافی هک شد و حدود 8.5 میلیون بیت کوین به سرقت رفت. ارزش این تعداد بیت کوین در آن زمان حدود 460 میلیون دلار بود.

این صرافی قبل‌تر هم هک شده بود ولی مقدار بیت کوین‌های به سرقت رفته به قدری نبود که مشکل‌ساز شود. با این حال، هک سال ۲۰۱۴ ضربه‌ی بزرگی به این شرکت زد و هنوز هم از آن به عنوان بزرگترین دزدی بیت کوین تاریخ یاد می‌شود.

سال های ۲۰۱۴تا ۲۰۱۶

بعد از این اتفاق تلخ، قیمت بیت کوین به نصف کاهش یافت و تا اواخر ۲۰۱۶ به قیمت اصلی خود بازنگشت. دزدی از صرافی‌ها دوباره اتفاق افتاد ولی هیچ‌کدام به بزرگی سرقت از Mt.Gox نبود.

۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵

شبکه‌ی اتریوم راه اندازی شد و قراردادهای هوشمند را به دنیای ارزهای دیجیتال معرفی نمود. اتریوم اکنون دومین ارز دیجیتال بزرگ دنیا از نظر ارزش کل بازار است. این قرادادها به اتریوم اجازه می‌دادند تا اکوسیستم اختصاصی‌ خود را روی بلاک چینش داشته باشد. علاوه بر این اتریوم ارز محلی مخصوص به خود را هم داشت که از آن با نام اتر (Ether) یاد می‌شود.

با ظهور شبکه‌ی اتریوم، ارزهای دیجیتال غیر از بیت کوین، که به آن‌ها آلت کوین (Altcoin) هم می‌گویند، محبوبیت بیشتری به خود دید. به طوری که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به جز بیت کوین روی کسب سود از این ارزها هم حساب ویژه‌ای باز کردند. همان‌طور که آقای محمد حسینی معتقد است، معمولاً آلت کوین‌ها با کمی تاخیر نسبت به بیت کوین افزایش و کاهش دارند و می‌شود از این موضوع برای کسب سود حداکثری استفاده کرد.

اوت ۲۰۱۵

به ارزهای دیجیتالی که بلاک چین اختصاصی ندارند و روی بلاک چین ارزهای دیگر اجرا می‌شوند، توکن (Token) می‌گویند. توکن‌هایی که روی شبکه‌ی اتریوم فعال هستند با نام توکن‌های ERC-20 شناخته می‌شوند. توکن Augur اولین ارزی بود که روی بلاک چین اتریوم عرضه شد و بعد از سیل عظیمی از چنین توکن‌هایی نیز روی این شبکه منتشر شدند.

اواخر ۲۰۱۵

انتشار توکن های ERC-20 شدت گرفت. امروزه بیش از ۲۰۰ هزار توکن ERC-20 وجود دارند که روی بلاک چین اتریوم فعالیت می‌کنند و این نشان می‌دهد که اکوسیستم عظیمی از ارزهای دیجیتال روی یک بلاک چین واحد در حال اجرا هستند.

از اواخر سال ۲۰۱۵ به بعد

پس از اتفاقات مذکور، دنیای ارزهای دیجیتال همواره پویا بوده و اتفاقات بسیاری را تجربه نموده است. قیمت این ارزها چندین و چند بار رکورد بالاترین قیمت خود را شکستند و به دفعات هم شاهد کاهش ارزش آن‌ها بودیم.

علاوه بر این، ارزهای دیجیتال جدیدی از جمله ایاس (EOS) در ژوئیه 2017، ترون (TRX) در سپتامبر 2017 و کاردانو (ADA) در اکتبر 2017 معرفی شدند و در نهایت قیمت ارزهای دیجیتال در اوایل ژوئیه 2018 به اوج خود رسید.

محبوبیت ارزهای دیجیتال به طور فزاینده ای گسترش یافته و تعداد خودپردازهای بیت کوین (BTM) نیز در سراسر جهان در حال افزایش است. در واقع با یک نگاه کلی می‌توان فهمید که چرا این ارزها به چنین محبوبیتی رسیده‌اند. دلیل این موضوع این بود که رفته‌رفته توجه افراد بیشتری به سمت این بازار جلب می‌شد و با هر بار افزایش قیمت این ارزها، سرمایه‌گذاران بیشتری وارد این حوزه می‌شدند.

فروشگاه های بسیاری در سراسر جهان بیت کوین را به عنوان یک روش پرداخت پذیرفته اند که از جمله آن ها می توان به KFC، Newegg.com و مایکروسافت اشاره نمود. تعداد این فروشگاه ها با شتاب بالایی در حال افزایش می باشد.

در سال های اخیر شرکت های بزرگی نیز به عرصه ارزهای دیجیتال قدم نهاده و به سرمایه گذاری در این حوزه پرداخته اند. از جمله این شرکت های عظیم می توان به میکرواستراتژی (Microstrategy)، گری اسکیل (Grayscale) و اسکوئر (Squer) اشاره نمود که مقادیر عظیمی بیت کوین را در سبد سرمایه خود جای داده اند.

انتشار ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نیز از موضوعات مهم این روزهای ارزهای دیجیتال است که بیانگر کاربرد وسیع و قابلیت های بسیار ارزهای دیجیتال می باشد.

البته نباید فراموش کرد که بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال چند سال قبل دچار افول شدند و مدت‌ها نتوانستند به بالاترین قیمت خود که قبلا ثبت کرده بودند، برسند. به عقیده‌ی بسیاری دلیل این موضوع تعدد بالای هک شدن و سرقت از صرافی‌های آنلاین و همچنین سنگ‌اندازی‌های دولت‌ها برای قانون‌مند کردن این ارزها بود.

اما در این بین کسانی هم بودند که به پتانسیل بالای رمز ارزها ایمان داشتند. به عقیده‌ی آقای محمد حسینی که یکی از همین افراد بود، بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال در زمان این افول در واقع فرصت مجددی برای افرادی محیا کردند که نتوانسته بودند قبل از بالا رفتن قیمت این رمز ارزها، در آن سرمایه‌گذاری کنند.

اکنون که وارد سال ۲۰۲۱ میلادی شده‌ایم و بیت کوین و دیگر رمز ارزها رشد فوق‌العاده‌ای داشته‌اند، به صحبت‌های آقای محمد حسینی می‌رسیم. چیزی که اهمیت دارد این است که بازار ارزهای دیجیتال ممکن است دچار فراز و نشیب شود، ولی در این روزها به قدری مورد مقبولیت عموم مردم قرار گرفته است که نمی‌توان آینده را بدون آن متصور شد. به ویژه در این دور و زمانه که وقوع یک پاندمی همه‌‌گیر جهانی باعث شده مردم به خریدهای اینترنتی و استفاده از ابزارهای دیجیتالی برای پرداخت راغب‌تر شوند.

بی‌تردید ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت کوین راه پر پیچ و خمی را طی کرده‌اند و شاید دور از انتظار نباشد که در آینده‌ای نه چندان دور بتوانند جای دلار و دیگر ارزهای مرسوم را بگیرند. بسیاری از تحلیل‌گران و فعالان این حوزه، از جمله آقای محمد حسینی، معتقدند قیمت فعلی بیت کوین که توانسته در عرض چند هفته دو برابر شود، تنها شروع کار است و تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی و بعد از آن شاهد افزایش هرچه بیشتر قیمت و ارزش آن خواهیم بود. اتفاقی که باعث رشد قیمت آلت کوین‌ها نیز خواهد شد.